«Το ΕΣΥ είναι σαρξ εκ της σαρκός της ελληνικής κοινωνίας», δήλωσε ο υφυπουργός υγείας κ. Θεμιστοκλέους. Είναι ο μεγαλύτερος μηχανισμός κοινωνικής συνοχής τα τελευταία 40 χρόνια, παρέχοντας προσβασιμότητα σε υπηρεσίες υγείας σε όλη τη χώρα. Η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει εκτεταμένη αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό για κάθε όψη της λειτουργίας των νοσοκομείων.
Με προεδρείο τον κ. Κώστα Αθανασάκη και τον κ. Ιωάννη Μπολέτη, ο υφυπουργός υγείας κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, 40 χρόνια μετά την ίδρυση του ΕΣΥ, αναφέρθηκε στα σημερινά προβλήματα στην τριτοβάθμια φροντίδα και παρουσίασε τα κυβερνητικά σχέδια για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων.
Όπως δήλωσε αρχικά ο κ. Θεμιστοκλέους, οι μεταρρυθμίσεις που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση για τον χώρο των νοσοκομείων περιστρέφονται γύρω από τρεις άξονες: τις κτιριακές υποδομές, την ψηφιακή αναβάθμιση και το προσωπικό.
Ο κ. Θεμιστοκλέους ξεκίνησε από τον τομέα των κτιριακών υποδομών, των οποίων η αναβάθμιση είναι ήδη δρομολογημένη από τα προηγούμενα χρόνια, λόγω της παλαιότητάς τους. Δεδομένης της μακρόχρονης κρίσης από την οποία βγαίνει η χώρα μας, οι δομές πάσχουν τόσο σε ξενοδοχειακό όσο και σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, από το ΕΣΠΑ, από τα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων και από δωρεές, αναμένεται ότι το τοπίο της κτιριακής υποδομής θα αλλάξει μέσα στα επόμενα χρόνια. Εμβληματικά παραδείγματα είναι το νέο ογκολογικό κτίριο στο νοσοκομείο «Σωτηρία» και η νέα κλινική στο νοσοκομείο «Παπανικολάου», που αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο 2025. Σχεδιάζεται επίσης η ανακαίνιση 80 τμημάτων επειγόντων περιστατικών, ενώ με κεφάλαια από το ΕΣΠΑ θα δοθεί έμφαση στην πυρασφάλεια των νοσοκομείων. Οι προβλεπόμενες δαπάνες για την αναβάθμιση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού ξεπερνούν τα 200 εκ. ευρώ και δεν αποσκοπούν απλά στην αναπλήρωση παλαιωμένων μηχανημάτων, αλλά στον εξοπλισμό των νοσοκομείων με πρωτοποριακά συστήματα που θα αποτελέσουν την κορωνίδα της ιατρικής και κλινικής πράξης.
Ο δεύτερος άξονας είναι η ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων, η οποία έχει δρομολογηθεί. Έχουν ολοκληρωθεί οι διαγωνισμοί για τον ενιαίο ψηφιακό φάκελο ασθενούς, που θα διατρέχει οριζόντια όλες τις βαθμίδες φροντίδας. Στην αναβάθμιση περιλαμβάνεται επίσης ο φάκελος ογκολογικής διαχείρισης ασθενούς και η ψηφιακή ενοποίηση των συστημάτων των νοσοκομείων, έτσι ώστε το υπουργείο υγείας να μπορεί να έχει πλήρη εικόνα και να χαράσσει πολιτικές. Τέλος, η χώρα μας θα γίνει μία από τις καλύτερες χώρες στον κόσμο στον τομέα της τηλεϊατρικής. Όλα τα νησιά και σχεδόν όλες οι απομακρυσμένες περιοχές της χώρας θα έχουν σταθμό τηλεϊατρικής, ενώ αντίστοιχα θα υπάρχουν κόμβοι τηλεϊατρικής στα νοσοκομεία.
Ο τρίτος άξονας, η αναβάθμιση του προσωπικού είναι ο δυσκολότερος τομέας, λόγω της κοινωνικοοικονομικής κρίσης από την οποία βγαίνουμε, των χαμηλών αμοιβών των επαγγελματιών υγείας και της διαφυγής πολλών νέων γιατρών στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει, ωστόσο, ένα πρόσθετο νέο πρόβλημα, το οποίο είναι γενικότερο και παρατηρείται πιο έντονα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: δεν παράγονται πλέον όσοι γιατροί παράγονταν κατά το προηγούμενο διάστημα – στην Ελλάδα, ο αριθμός έχει μειωθεί περίπου στο μισό σε σχέση με 25 χρόνια πριν. Παρά την αύξηση του προσωπικού του ΕΣΥ τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται έλλειψη σε συγκεκριμένες ειδικότητες: αναισθησιολόγους (ιδίως στην περιφέρεια και στη Β. Ελλάδα), παθολόγους, εργαστηριακές ειδικότητες, ακτινολόγους, παθολογοανατόμους. Ένα άλλο, πανευρωπαϊκό, πρόβλημα είναι ότι αυτήν τη στιγμή σχεδόν δεν παράγονται μικροβιολόγοι. Μέσα σε αυτό το δυσχερές περιβάλλον, η κυβέρνηση σχεδιάζει 10.000 προσλήψεις υγειονομικών, εκ των οποίων 6.500 μέσα στο 2024. Επιπλέον, στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας, η κυβέρνηση προσπαθεί να αναπτύξει ένα πακέτο κινήτρων, ιδίως για τις δύσκολες/άγονες περιοχές, το οποίο θα περιλαμβάνει τόσο μισθολογικά όσο και διοικητικά κίνητρα.
Ένα άλλο μέτρο που σχεδιάζει η κυβέρνηση είναι το άνοιγμα του επαγγέλματος, έτσι ώστε οι γιατροί του ΕΣΥ να μπορούν να ασκήσουν ιδιωτικό έργο τις απογευματινές ώρες και στον χειρουργικό τομέα, κατά τα πρότυπα των απογευματινών ιατρείων. Αυτό προσφέρει καλύτερες συνθήκες εργασίας για τους γιατρούς, καλύτερη εκμετάλλευση των νοσοκομειακών υποδομών, αλλά και καλύτερες υπηρεσίες και αυξημένη πρόσβαση για τους πολίτες.
Οι λίστες χειρουργείων εισήχθησαν το 2017, αλλά δεν υπήρχε δυνατότητα παρακολούθησης της λίστας και εξακρίβωσης ότι τα στοιχεία είναι σωστά. Σήμερα οι λίστες πρόκειται να ψηφιοποιηθούν και θα λειτουργούν όπως και οι λίστες για τον εμβολιασμό κατά της COVID, με δυνατότητα παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο, και προβλέπεται ότι θα μειώσουν πολύ τον χρόνο αναμονής για χειρουργικές επεμβάσεις. Αυτό θα γίνει από τις αρχές του 2024. Ένας τομέας για τον οποίο η χώρα μας μπορεί να είναι περήφανη είναι ότι δεν υπάρχει αναμονή στις λίστες για ογκολογικά περιστατικά. Το 75% των περιστατικών στις λίστες σχετίζεται με τέσσερις επεμβάσεις (ολική αρθροπλαστική ισχίου, ολική αρθροπλαστική γόνατος, χολολιθίαση, βουβωνοκήλη), ενώ δεν υπάρχουν ογκολογικοί ασθενείς. Υπάρχουν κάποιες ανομοιογένειες καθώς οι λίστες στη Β. Ελλάδα είναι μεγαλύτερες, κάτι το οποίο εξηγείται από το γεγονός ότι στη διάρκεια της πανδημίας υπήρξε για 12 μήνες 80% έως και 100% αναστολή των χειρουργείων στη Β. Ελλάδα, λόγω του μεγάλου όγκου περιστατικών COVID.
Μεγάλη συζήτηση γίνεται για τα οικονομικά των νοσοκομείων και κατά πόσο υπάρχει σπατάλη. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει υπάρξει 25% αύξηση των δαπανών για τα νοσοκομεία. Η αύξηση αυτή ακολουθεί πλήρως την αύξηση που παρατηρείται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και είναι συνυφασμένη με την παροχή καλύτερων υπηρεσιών. Συγχρόνως, η κυβέρνηση ετοιμάζει γενναία αύξηση στον προϋπολογισμό του 2024: 897 εκ. αύξηση για την υγεία και 481 εκ. αύξηση για τα νοσοκομεία, σε σχέση με το 2023. Δρομολογείται επίσης η δυνατότητα αύξησης του προϋπολογισμού για διοικητές αλλά και τμήματα νοσοκομείων που μπορούν να επιδείξουν αυξημένο παραγόμενο έργο για δεδομένο προϋπολογισμό. Παράδειγμα τέτοιου έργου είναι η βάση δεδομένων για μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών που διαθέτει η χώρα μας, που είναι μία από τις μεγαλύτερες και είναι σε θέση να στέλνει δείγματα στο εξωτερικό και να αμείβεται γι’ αυτό.
Επίσης, με δεδομένο ότι η χώρα μας διαθέτει έναν από τους πλέον ανεπτυγμένους ιδιωτικούς τομείς, υπάρχει μεγάλη συνεργασία ανάμεσα στο ΕΣΥ και τον ιδιωτικό τομέα, με κάλυψη μεγάλου μέρους των δαπανών από τον ΕΟΠΥΥ. Έτσι, στις περιπτώσεις που το ΕΣΥ δεν είναι σε θέση να παρέχει κάποια συγκεκριμένη υπηρεσία, αυτή θα καλύπτεται από τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να μην υπάρχει αναμονή.
Η εξαγγελθείσα αναβάθμιση περιλαμβάνει και εκσυγχρονισμό του ΕΚΑΒ, με βελτίωση της διοικητικής οργάνωσης, ψηφιακή αναβάθμιση (βελτίωση του τηλεφωνικού κέντρου και του συστήματος triage), αλλά και αναβάθμιση των ικανοτήτων των διασωστών, έτσι ώστε να φθάσουμε στα πρότυπα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Όσον αφορά στις μικρές και απομακρυσμένες/άγονες περιοχές της χώρας, όπου είναι πρακτικά αδύνατη η συνεχής παρουσία του ΕΚΑΒ, η λύση είναι η συνεργασία με τις ένοπλες δυνάμεις, η οποία θεσμοθετείται πλέον με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, έτσι ώστε να μην καταφεύγει ο τοπικός πληθυσμός σε πρόχειρες και αμφιβόλου ποιότητας λύσεις. Επιπλέον, οι οδηγοί και οι διασώστες που ανήκουν στα Κέντρα Υγείας εντάσσονται πλέον στην επιχειρησιακή δύναμη του ΕΚΑΒ. Το ΕΚΑΒ έχει πλέον την υποχρέωση να αναπτύξει επιχειρησιακό πρόγραμμα και να καλύψει ενιαία όλη τη χώρα. Στόχος είναι να μην υπάρχει ημιαστική περιοχή στη χώρα που να μην καλύπτεται μέσα σε 25 λεπτά, ενώ επιθυμία μας είναι να πλησιάσουμε τον ευρωπαϊκό στόχο που είναι 7 λεπτά.
Τέλος, σχεδιάζεται η διοικητική αναδιάταξη του ΕΣΥ, με το υπουργείο σε στρατηγικό και ελεγκτικό ρόλο και το ΕΣΥ σε επιχειρησιακό ρόλο.
Ο κ. Θεμιστοκλέους έκλεισε την ομιλία του με την παρατήρηση ότι, παρόλο που το ΕΣΥ αποτελεί εύκολο στόχο στον δημόσιο διάλογο, είναι ο μεγαλύτερος μηχανισμός κοινωνικής συνοχής τα τελευταία 40 χρόνια, παρέχοντας προσβασιμότητα σε υπηρεσίες υγείας σε όλη τη χώρα. Περίπου 100.000-150.000 άτομα την ημέρα έρχονται σε επαφή με το ΕΣΥ – το ΕΣΥ είναι σαρξ εκ της σαρκός της ελληνικής κοινωνίας. Είναι αυτό που κάνει τις πρωτοπόρες επεμβάσεις και η προσφορά του θα πρέπει να αναγνωριστεί. Η κυβέρνηση θα το στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις.
