Categories : νέα
Α’ Ανακοίνωση Πανελληνίου Συνεδρίου 2024
Με χαρά ανακοινώνουμε την ημερομηνία του Πανελληνίου Συνεδρίου για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας 2024, που θα πραγματοποιηθεί από τις 2 έως τις 5 Δεκεμβρίου 2024 στην Αθήνα, ξενοδοχείο Divani Caravel. Το θέμα του φετινού συνεδρίου είναι «Καθολική κάλυψη στην υγεία: Από τη ρητορική στην υλοποίηση». Η Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου θα είναι αφιερωμένη, όπως πάντα, στα Φροντιστήρια. Το 2024 σηματοδοτεί την 20ή επέτειο του συνεδρίου, το οποίο ξεκίνησε ο Καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος, τον Δεκέμβριο 2005 ως «Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας». Το πρώτο εκείνο συνέδριο είχε τίτλο «Καινοτομία & Διαρθρωτικές Αλλαγές στην Υγεία». Η συζήτηση για τις διαρθρωτικές αλλαγές συνεχίζεται… Στο φετινό επετειακό συνέδριο, το περιεχόμενο θα εμπλουτιστεί, μέσα από τον διάλογο και τις προτάσεις όλων των ενδιαφερόμενων φορέων του υγειονομικού τομέα -καθώς επίσης και των επαγγελματιών υγείας, κλινικών και ερευνητών, επιστημόνων από τις κοινωνικές, οικονομικές και ανθρωπιστικές σπουδές, δημόσιων λειτουργών, εκπροσώπων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επιστημονικών φορέων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων- ώστε τα θέματα που απασχολούν το σύστημα υγείας της χώρας να τεθούν στο τραπέζι. Διοργανωτές του Συνεδρίου είναι το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας (i-hecon) και η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Οικονομίας & Πολιτικής της Υγείας (Ε.Ε.Ε.Ο.Π.Υ.).
Read MoreΟ εμβολιασμός ως κεντρική στρατηγική δημόσιας υγείας
Ο εμβολιασμός, που βρίσκεται στον πυρήνα των στρατηγικών για τη δημόσια υγεία, είναι ένα θέμα που παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο, ιδίως σήμερα που η ενασχόληση με τα θέματα δημόσιας υγείας έχει αυξηθεί σημαντικά τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της πρόσφατης -αιφνιδιαστικής για όλους- εμπειρίας της πανδημίας.
Αν θέλουμε να αναδείξουμε, να ενισχύσουμε τον εμβολιασμό και να τον καταστήσουμε κεντρική στρατηγική δημόσιας υγείας, ανέφερε ο Καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και συντονιστής της συνεδρίας κ. Κυριάκος Σουλιώτης κατά την εισαγωγή του, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη όλες οι οπτικές του ζητήματος -η οπτική της πολιτικής υγείας, των οικονομικών της υγείας, των ιατρών, της φαρμακοβιομηχανίας που παράγει τα εμβόλια, καθώς και η οπτική της κεντρικής διοίκησης, του υπουργείου υγείας- και να αναζητηθούν συνεργατικές λύσεις. Παρουσιάζοντας ερευνητικά ευρήματα σχετικά με το πώς επηρεάσθηκαν η ψυχοκοινωνική ισορροπία και οι αντιλήψεις του πληθυσμού για τον κορωνοϊό και τον εμβολιασμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο κ. Σουλιώτης επισήμανε πως η ελλιπής επικοινωνία μεγάλου μέρους του πληθυσμού με τους ιατρούς και επαγγελματίες υγείας, κατά το πρώτο κύμα κυρίως της πανδημίας, είχε ως αποτέλεσμα να αναπτυχθούν και να υιοθετηθούν παράλογες θεωρίες συνωμοσίας, ενώ επιπλέον οι στάσεις και συμπεριφορές του πληθυσμού επηρεάσθηκαν από τη σταδιακή μείωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς, καθώς η απειλή της πανδημίας συνεχιζόταν. Μείωση σημειώθηκε ωστόσο κατά τη διάρκεια της πανδημίας και στην εμπιστοσύνη του πληθυσμού στα εμβόλια, συνέχισε ο καθηγητής, αναφέροντας ότι μεταξύ Οκτωβρίου 2019 και Οκτωβρίου του 2020 το ποσοστό πολιτών που υποστήριζε ότι ο εμβολιασμός πρέπει να είναι υποχρεωτικός μειώθηκε από 85% σε 74%. Πρόκειται μάλιστα για μία παράδοξη μείωση, συμπλήρωσε, καθώς το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού ήταν αυτό που ουσιαστικά μας βοήθησε να βγούμε από την πανδημία, και προφανώς θα πρέπει να βρεθούν λύσεις για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και κατά συνέπεια η συμμόρφωση του πληθυσμού στα εμβολιαστικά προγράμματα.Συμπεριφορική επιστήμη και εμβολιασμός
Τη σκυτάλη έλαβε ο Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο Τμήμα Πολιτικής Υγείας του London School of Economics and Political Science κ. Ηλίας Κυριόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στη συμπεριφορική επιστήμη και τη σημασία της για την ανάπτυξη αποτελεσματικών πολιτικών δημόσιας υγείας. Η απόφαση εμβολιασμού προφανώς επηρεάζεται από παράγοντες όπως η ενημέρωση και οι ανησυχίες για την ασφάλεια των εμβολίων, αλλά επηρεάζεται σημαντικά και από έναν παράγοντα που στα οικονομικά ονομάζεται γνωσιακές προκαταλήψεις, υπογράμμισε ο κ. Κυριόπουλος, αναφέροντας ενδεικτικά ότι οι άνθρωποι γενικά τείνουν να πιστεύουν τα στοιχεία που επιβεβαιώνουν τις προηγούμενες πεποιθήσεις τους, να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση σε αρνητικές πληροφορίες και να πιστεύουν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της δράσης, όπως του εμβολιασμού, είναι συνήθως χειρότερες από αυτές της μη δράσης. Παρουσιάζοντας ένα μοντέλο για τον τρόπο που αποφασίζουν οι άνθρωποι σχετικά με τον εμβολιασμό τους, ο καθηγητής έδωσε έμφαση στα πρακτικά ζητήματα που σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, το κόστος, την ποιότητα των υπηρεσιών και την ικανοποίηση από αυτές, τα κίνητρα, την ευκολία πρόσβασης κ.λπ., και επισήμανε ότι η εμβολιαστική πολιτική στον πυρήνα της θα πρέπει να απευθύνεται κυρίως στους ανθρώπους που για κάποιους λόγους διστάζουν να εμβολιασθούν, χωρίς ωστόσο να απορρίπτουν την αξία του εμβολιασμού. Πολλοί άνθρωποι ενώ γνωρίζουν ότι το λογικό είναι να εμβολιασθούν, για διάφορους λόγους το αναβάλλουν συνεχώς, εξήγησε, κατά τον ίδιο τρόπο που ενώ γνωρίζουν ότι πρέπει να ασκούνται, να ακολουθούν υγιεινή διατροφή ή να διακόψουν το κάπνισμα για να είναι υγιείς, το μεταθέτουν για το μέλλον. Αυτή η ιδιαίτερα συνήθης συμπεριφορά, συνέχισε, ονομάζεται στη συμπεριφορική επιστήμη χρονικά ασυνεπείς προτιμήσεις. Υπάρχουν ωστόσο διάφορες παρεμβάσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να λυθεί αυτό το πρόβλημα. Μία καλή επιλογή είναι, για παράδειγμα, η εφαρμογή συμπεριφορικών παρεμβάσεων, με την υλοποίηση μικρών αλλαγών στο περιβάλλον των ανθρώπων που θα «κλείσουν το κενό» μεταξύ απόφασης και δράσης, απομακρύνοντας τα εμπόδια και διευκολύνοντάς τα άτομα να πραγματοποιήσουν την απόφασή τους. Παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία δείχνουν ότι οι παρεμβάσεις αυτού του τύπου αυξάνουν σημαντικά τα ποσοστά εμβολιασμού, κατέληξε ο εισηγητής, και συνεπώς θα ήταν χρήσιμο να μελετηθεί η εφαρμογή τους σε πιο ευρεία βάση. Η πρακτική υποστήριξη και διευκόλυνση των ατόμων ώστε να εμβολιασθούν θα μπορούσε να είναι καθοριστικής σημασίας και σαφώς πολύ καλύτερη λύση από την παροχή οικονομικών κινήτρων, καθώς είναι λάθος να περνάμε το μήνυμα ότι η ορθολογική συμπεριφορά μπορεί να εξαγοράζεται, σχολίασε ο κ. Σουλιώτης, ευχαριστώντας τον κ. Κυριόπουλο για την τοποθέτησή του.Η οπτική των ιατρών
Δίνοντας την οπτική των κλινικών ιατρών, ο Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών του Ε.Κ.Π.Α., κ. Νικόλαος Σύψας, ο οποίος υπήρξε υπεύθυνος της Μονάδας Covid του Λαϊκού Νοσοκομείου, ανέφερε πως ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού και ο υποχρεωτικός εμβολιασμός των επαγγελματιών υγείας πριν από το δεύτερο κύμα της πανδημίας απέτρεψε την τραγωδία και τις καταστροφικές εικόνες που σημειώθηκαν στα νοσοκομεία κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος. Το κόστος του ιού κατά το πρώτο κύμα ήταν τεράστιο, υπογράμμισε ο καθηγητής, τόσο από τον ίδιο τον ιό όσο και από τις παράπλευρες απώλειες λόγω της μετατροπής πολλών κλινικών σε μονάδες Covid. Εάν διαθέταμε το εμβόλιο από την αρχή της πανδημίας, θα είχαν σωθεί πολλές ζωές και δεν θα είχαμε όλες αυτές τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία των ανθρώπων, αλλά και στην οικονομία. Το παράδειγμα του Covid μας απέδειξε για μία ακόμη φορά την αξία του εμβολιασμού, παρατήρησε ο κ. Σύψας. Ο λόγος για τον οποίο η επιβίωση των ανθρώπων από προπολεμικά έως σήμερα έχει σχεδόν διπλασιασθεί οφείλεται σε δύο κυρίως παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, την πρόσβαση σε καθαρό νερό και ποιοτική τροφή και στα εμβόλια. Το εμβόλιο αποτελεί το μεγαλύτερο δώρο της επιστήμης στην ανθρωπότητα, δήλωσε ο εισηγητής. Τα προβλήματα και οι λόγοι που οδηγούν στην αμφισβήτηση της αξίας του εμβολιασμού συνδέονται καταρχάς με την άγνοια του κόσμου, αλλά και με τον λαϊκισμό, που δεν παρατηρείται φυσικά μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε άλλες χώρες. Η ορθή και συνεχής ενημέρωση του πληθυσμού αποτελεί σημαντική για τη δημόσια υγεία ευθύνη της Πολιτείας, τόνισε ο κ. Σύψας, υπογραμμίζοντας ότι η διάδοση παραπλανητικών και ψευδών στοιχείων και η παραπληροφόρηση του πληθυσμού από τους λαϊκιστές οδηγεί στην περίπτωση αυτή σε απώλεια ανθρώπινων ζωών. Για την ιατρική κοινότητα, τα εμβόλια αποτελούν ένα τεράστιας σημασίας όπλο όχι μόνο απέναντι στον Covid, αλλά και απέναντι σε όλα τα λοιμώδη νοσήματα, τις επιδημίες και τις πανδημίες. Η δεισιδαιμονία, η παραπληροφόρηση και ο λαϊκισμός που στέκονται εμπόδιο στην πλήρη αξιοποίησή του όπλου αυτού θα πρέπει να αντιμετωπισθούν με τη συνεργασία κοινωνίας, επιστήμης και Πολιτείας και με συνεχή ενημέρωση του πληθυσμού από την Πολιτεία, γιατί είναι θλιβερό να χάνονται στην εποχή μας ζωές από νοσήματα ιάσιμα. Η πανδημία προσέφερε ωστόσο και κάποιες ευκαιρίες, ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του ο κ. Σύψας, καθώς ο εμβολιασμός κατά του Covid μας έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσουμε για πρώτη φορά ποιοτικά εμβολιαστικά δεδομένα, αλλά και τις πλατφόρμες τις οποίες θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και για τα υπόλοιπα εμβόλια. Η τάση πολλών ανθρώπων να αμφισβητούν κάθε αυθεντία και να προτιμούν να ακούσουν και να εμπιστευθούν κάποιους που δεν έχουν καμία σχέση με το θέμα για το οποίο εκφράζουν άποψη αντί για τους ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί με αυτό και το γνωρίζουν πραγματικά, σχολίασε ο κ. Σουλιώτης, αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη, όπου το διακύβευμα είναι ανθρώπινες ζωές.Η πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας
Ο εμβολιασμός οφείλει να αποτελεί κεντρική στρατηγική δημόσιας υγείας, καθώς συνιστά μία από τις πιο οικονομικά αποδοτικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, ξεκίνησε την εισήγησή της η κ. Βασίλεια Παπαγιαννοπούλου, Government Affairs & Market Access Director της GSK. Ένα από τα σημαντικότερα διδάγματα που αποκομίσαμε από την πρόσφατη πανδημία του Covid ήταν η αναγκαιότητα να υιοθετήσουν όλα τα κράτη μία ενιαία στον χρόνο στρατηγική διά βίου εμβολιασμού. Η λογική του διά βίου εμβολιασμού είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω της ταχείας γήρανσης του πληθυσμού, εξήγησε η ομιλήτρια, ενώ επιπλέον τα οφέλη του εμβολιασμού έχουν και σημαντικές οικονομικές προεκτάσεις τόσο για τα συστήματα υγείας όσο και για τις οικονομίες εν γένει, καθώς ένας υγιής και καθ’ όλα παραγωγικός πληθυσμός συμβάλλει τα μέγιστα στην οικονομία. Για να μπορέσει ωστόσο να ενσωματωθεί η λογική του διά βίου εμβολιασμού στην αρχιτεκτονική των συστημάτων υγείας, συμβάλλοντας στην ανθεκτικότητα και βιωσιμότητά τους, επισήμανε η κ. Παπαγιαννοπούλου, θα πρέπει να γίνει ενδελεχής ανασκόπηση αφενός του πλαισίου λήψης αποφάσεων για τα εμβόλια αφετέρου του επιπέδου χρηματοδότησής τους. Εστιάζοντας στον πρώτο πυλώνα, του πλαισίου λήψης αποφάσεων για τα εμβόλια, παρατηρούμε ωστόσο ότι στην Ευρώπη υπάρχει σημαντική ετερογένεια στις διαδικασίες που ακολουθούνται, με τις κυριότερες ανομοιογένειες να εντοπίζονται στους ρόλους των υφιστάμενων επιτροπών, στα κριτήρια λήψης απόφασης και στον χρόνο που μεσολαβεί μέχρι την αποζημίωση του εμβολίου. Παραθέτοντας τα δεδομένα για τη χώρα μας, η ομιλήτρια ανέφερε πως η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου και αποτελεί σήμερα παράδειγμα προς μίμηση, καθώς διαθέτει ένα από τα πιο ανταγωνιστικά εμβολιαστικά προγράμματα από πλευράς πληρότητας αντιγόνων που περιλαμβάνει, έχει ένα διακριτό προϋπολογισμό για τα εμβόλια -αν και δεν έχει οριοθετηθεί στη βάση πραγματικών αναγκών- και εφαρμόζει μια σχετικά συνοπτική διαδικασία αξιολόγησης των εμβολίων, έχοντας επιπλέον εγκαταστήσει ένα ευνοϊκό σύστημα τιμολόγησης. Στον αντίποδα και με γνώμονα πάντα τη χάραξη μιας καλά ενημερωμένης και εμπεριστατωμένης πολιτικής εμβολιασμού, είναι σημαντικό να τεθούν και στη χώρα μας σαφείς εμβολιαστικοί στόχοι, να αξιοποιηθούν τα εθνικά μητρώα, καθώς και η ψηφιοποίηση που επιτεύχθηκε στην περίοδο της πανδημίας και, φυσικά, να γίνει καλύτερη διασύνδεση των επιτροπών που είναι αρμόδιες για την αξιολόγηση των εμβολίων. Στη χώρα μας είναι θετικό ότι έχουμε διακριτές επιτροπές τόσο για την αξιολόγηση της οικονομικής και κλινικής αποτελεσματικότητας των εμβολίων όσο και για τη χρηματοδότησή τους, καθώς και νομοθετημένα κριτήρια και χρόνους για την ένταξη των εμβολίων στη θετική λίστα, πρόσθεσε η ομιλήτρια, δεν έχουμε ωστόσο νομοθετημένη διαδικασία, με κριτήρια και χρόνους για την ένταξη των εμβολίων στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. Υπάρχει επίσης ένα νομοθετικό κενό τόσο όσον αφορά στη διασύνδεση των επιτροπών όσο και στην αλληλουχία των διαδικασιών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιπτώσεις εμβολίων που εντάσσονται μεν στη θετική λίστα αλλά εκκρεμεί η σύσταση από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού που ορίζει τον πληθυσμό για τον οποίο συνιστάται η χορήγηση του εμβολίου. Συνοψίζοντας, ολοκλήρωσε την παρουσίασή της η κ. Παπαγιαννοπούλου, η Ελλάδα φαίνεται ότι έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου και νομοθετήματα στο θέμα του εμβολιασμού, τα οποία ωστόσο στερούνται συνοχής και ενσωμάτωσης υπό τη σκέπη ενός εθνικού σχεδίου δράσης για τον εμβολιασμό. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει την αξία του εμβολιασμού και την αναγκαιότητα διακρατικής συνεργασίας, καλώντας τα κράτη-μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη δημιουργία εθνικών σχεδίων δράσης για τον εμβολιασμό, και είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι στη χώρα μας φαίνεται πως υπάρχει διάθεση από όλους τους φορείς για τη δημιουργία του. Το κύριο πρόβλημα στη χώρα μας φαίνεται ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι το πλαίσιο που διέπει την Επιτροπή Εμβολιασμού προηγείται του πλαισίου των άλλων δύο επιτροπών, τις οποίες δεν έχει λάβει υπόψη και επομένως συνεδριάζει αγνοώντας ότι ταυτόχρονα γίνεται δουλειά και από αυτές, συμπλήρωσε ο κ. Σουλιώτης. Αυτό ωστόσο είναι εύκολο να λυθεί και μάλιστα δεν έχει κόστος, απαιτεί μόνο απόφαση και κοινή λογική, τα οποία η κεντρική διοίκηση έχει δείξει ότι διαθέτει.Η οπτική του κράτους για τον εμβολιασμό
Ο εμβολιασμός αποτελεί προνόμιο των Ελλήνων πολιτών και υποχρέωση της Πολιτείας, ανέφερε η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας κ. Φωφώ Καλύβα. Στη χώρα μας διαχρονικά ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό πυλώνα πρόληψης και τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν. Ο ΕΟΔΥ επιτηρεί την επιδημιολογία των νοσημάτων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εισηγείται το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παίδων και Εφήβων, αλλά και αυτό των Ενηλίκων˙ στο Υπουργείο Υγείας λειτουργεί ψηφιακό μητρώο εμβολιασμών και ο ΕΟΦ είναι υπεύθυνος για την κυκλοφορία, την επάρκεια και την ασφάλεια των εμβολίων, στο πλαίσιο και των ευρωπαϊκών κανονισμών που αφορούν στην κυκλοφορία των φαρμάκων και τη φαρμακοεπαγρύπνηση. Ο εμβολιασμός είναι προφανώς θύμα της ίδιας του της επιτυχίας, συνέχισε η ομιλήτρια. Η εξάλειψη νοσημάτων, όπως για παράδειγμα η πολιομυελίτιδα, εξήγησε, έχει ως συνέπεια ορισμένοι άνθρωποι να μην βλέπουν τις επιπτώσεις των λοιμωδών νόσων που έχουν πλέον εξαφανισθεί λόγω των προγραμμάτων εμβολιασμού και, ως εκ τούτου, σημαντικός αριθμός ενδέχεται ακόμη και να εμφισβητεί τη σημασία του εμβολιασμού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, που έχει κατατάξει τη διστακτικότητα απέναντι στα εμβόλια μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων απειλών για την παγκόσμια υγεία, ετησίως προλαμβάνονται 3,5 έως 5 εκατομμύρια θάνατοι χάρη στον εμβολιασμό, γεγονός που τον καθιστά μία από τις οικονομικά αποδοτικότερες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας. Η πανδημία του Covid-19 ανέδειξε το ευρύ φάσμα πολιτικών και προγραμμάτων που πρέπει να αξιοποιηθούν για μια αποτελεσματική αντιμετώπιση, επισήμανε η κ. Καλύβα, έδειξε ότι όταν ενεργούμε από κοινού είμαστε ισχυρότεροι απέναντι στην κρίση, καθώς συνεργαζόμαστε για την πρόσβαση στις προμήθειες που απαιτούνται για την αντίδραση του τομέα της υγείας και, πάνω απ’ όλα, για την αύξηση της παραγωγής και την προμήθεια εμβολίων. Σε αυτό το πνεύμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συγκροτήσει την Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης (HERA), η οποία συστήθηκε με σκοπό να ενισχύσει την ικανότητα της Ευρώπης να προλαμβάνει, να εντοπίζει και να αντιδρά άμεσα σε διασυνοριακές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, εξασφαλίζοντας την ανάπτυξη, την παρασκευή, την προμήθεια και τη δίκαιη κατανομή βασικών ιατρικών αντιμέτρων, μεταξύ των οποίων και τα εμβόλια. Η HERA έχει επομένως ως ρόλο την αναγνώριση των αναδυόμενων απειλών για την υγεία παρακολουθώντας την επιδημιολογία των νόσων, επενδύει στην έρευνα και την καινοτομία για την παρασκευή αποτελεσματικών, ασφαλών και οικονομικών εμβολίων, ενισχύει την ικανότητα παραγωγής εμβολίων στα κράτη-μέλη της ΕΕ, ενώ παράλληλα προσπαθεί να διασφαλίσει την προμήθεια εμβολίων και τη δημιουργία αποθεμάτων. Στην περίπτωση του μαζικού εμβολιασμού για την Covid-19 που ήταν ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα, δήλωσε η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, τα ποσοστά των αθροιστικών δεδομένων του εμβολιασμού στο σύνολο του πληθυσμού στα κράτη μέλη της ΕΕ με μία δόση εμβολίου ήταν 75,5% -επίπεδα στα οποία κινήθηκε και η χώρα μας- ενώ στη συνέχεια παρατηρήθηκε μείωση του εμβολιασμού. Ωστόσο, ο αριθμός των εμβολιασμένων ατόμων στο σύνολο του πληθυσμού στα κράτη μέλη της ΕΕ έφθασε τα 337 εκατομμύρια. Οι διακυμάνσεις της κάλυψης του εμβολιασμού κατά της Covid-19 οφείλονται σε πολλούς και διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η δυναμική της προσφοράς και η παροχή υπηρεσιών από συστήματα υγείας, καθώς και οι πεποιθήσεις, η στάση και η συμπεριφορά των ατόμων -η δυσπιστία στο κράτος, η αντίληψη του κινδύνου της νόσου, η διασπορά ειδήσεων με στόχο τη δημιουργία φόβου και η επακόλουθη αβεβαιότητα σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Ολοκληρώνοντας την παρουσίασή της και τον κύκλο των εισηγήσεων, η κ. Καλύβα ανέφερε πως οι μελλοντικές πολιτικές για τον εμβολιασμό περιλαμβάνουν αφενός την καταπολέμηση της επιφυλακτικότητας απέναντι στα εμβόλια και του κινδύνου παραπληροφόρησης και την ανάγκη να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών, αφετέρου την ενίσχυση της συνεργασίας της ΕΕ με σκοπό την προετοιμασία για επερχόμενες προκλήσεις, με αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών και των αντληθέντων διδαγμάτων.Συζήτηση
Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να χρησιμοποιήσουμε την πολύ καλή εμπειρία του εμβολιασμού κατά της Covid-19, πρότεινε ο συντονιστής της συνεδρίας κ. Σουλιώτης ευχαριστώντας όλους τους ομιλητές, και να χτίσουμε συνεργατικά μία πλατφόρμα που θα ενημερώνεται από όλους και θα περιλαμβάνει ποιοτικά δεδομένα, ώστε να βλέπουμε άμεσα πού υπάρχουν διαρροές και να τις αντιμετωπίζουμε. Η πρόσβαση σε ποιοτικά δεδομένα αποτελεί και τον μόνο τρόπο για να μπορέσουν να δημιουργηθούν εξατομικευμένα κίνητρα για την αλλαγή της συμπεριφοράς των ατόμων που διστάζουν να εμβολιασθούν, σχολίασε ο κ. Κυριόπουλος, καθώς η λογική της παροχής γενικών κινήτρων, ίδιων για όλους, έχει αποδειχθεί πως δεν λειτουργεί. Εξίσου σημαντική παράμετρος είναι ωστόσο και η ενημέρωση των ιατρών, συμπλήρωσε ο κ. Σύψας. Σε μία μελέτη που υλοποιήθηκε μεταξύ ατόμων με αυτοάνοσα νοσήματα στο Λαϊκό Νοσοκομείο οι οποίοι έπρεπε να κάνουν το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου, εξήγησε, όταν ρωτήσαμε το 50% των ασθενών που δεν εμβολιάσθηκε σχετικά με τους λόγους για την απόφασή τους, απάντησαν ότι δεν ενημερώθηκαν από τον ιατρό τους. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό η ενημέρωση να στοχεύει πρωτίστως στους επαγγελματίες υγείας και όχι μόνο στο γενικό κοινό. [gallery columns="5" link="file" ids="10040,10035,10037,10038,10036,10041,10042,10043,10034"] Read MoreΟΙΚΟΘΕΝ: Ένα παράδειγμα νέου προτύπου αποκεντρωμένης φροντίδας υγείας
Οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται από τη γήρανση του πληθυσμού, τις τεχνολογικές και θεραπευτικές εξελίξεις και τα επιδημιολογικά και οικονομικά δεδομένα οδηγούν στην ανάγκη εξεύρεσης νέων προτύπων μακροχρόνιας φροντίδας. Το πρόγραμμα ΟΙΚΟΘΕΝ, ένα πρόγραμμα κατ’ οίκον χορήγησης θεραπείας σε ογκολογικούς ασθενείς, αποτελεί ένα σημαντικό παράδειγμα.
Κάνοντας μια εισαγωγή στο θέμα, ο συντονιστής της συζήτησης κ. Γιώργος Σακκάς είπε πως στο πλαίσιο της νέας αντίληψης που προωθεί η κυβέρνηση για τη νοσοκομειακή φροντίδα, η κατ’ οίκον παροχή νοσοκομειακών υπηρεσιών αποτελεί πλέον μια θεσμοθετημένη παρέμβαση. Το καινοτόμο πρόγραμμα ΟΙΚΟΘΕΝ είναι ένα πρώτο σημαντικό παράδειγμα. Λαμβάνοντας πρώτος τον λόγο, ο κ. Μιχαήλ Νικολάου ανέλαβε να κάνει μια σύντομη παρουσίαση του προγράμματος ΟΙΚΟΘΕΝ, το οποίο, όπως δήλωσε, αφορά στην ουσία στην ασφαλή μεταφορά και χορήγηση νοσοκομειακών αντινεοπλασματικών φαρμάκων στο σπίτι του ασθενούς. Ο κ. Νικολάου επισήμανε ότι η γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση των μη μεταδοτικών νοσημάτων (καρκίνος, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης), η παχυσαρκία, η αύξηση των χρόνιων παθήσεων, η αύξηση των δαπανών και το αυξανόμενο κόστος της Έρευνας & Ανάπτυξης δημιουργούν έντονες προκλήσεις στον κλάδο της υγείας, ενώ η ψηφιακή εποχή έρχεται να αλλάξει εντελώς τα δεδομένα. Η έντονη γήρανση του πληθυσμού στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την κορύφωση της εμφάνισης καρκίνου στις ηλικίες άνω των 65 ετών, καθώς και η γήρανση του εθνικού συστήματος υγείας και των υποδομών του, οδήγησαν στην ανάγκη για εύρεση νέων λύσεων. Η άνοδος των ανοσοθεραπειών, οι οποίες προσφέρονται για χορήγηση σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον, οδήγησε στη διερεύνηση της κατ’ οίκον χορήγησης θεραπείας. Έτσι, στις 11 Ιουνίου 2021 υπεγράφη ένα μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στο Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και την εταιρεία Roche Hellas για την ανάπτυξη του προγράμματος ΟΙΚΟΘΕΝ. Μετά από έρευνα πεδίου, συνεντεύξεις με το ιατρονοσηλευτικό και νομικό προσωπικό, συνομιλία με ασθενείς, εξέταση των διεθνών καλών πρακτικών και αποτύπωση του μελλοντικού «ταξιδιού του ασθενούς», αναπτύχθηκε ένα πρώτο σχέδιο, το οποίο υποβλήθηκε στο Υπουργείο Υγείας και, εντασσόμενο σε ένα γενικότερο πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσοκομειακής νοσηλείας, έλαβε χρηματοδότηση ύψους 12 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η έλλειψη σχετικού νομικού πλαισίου αντιμετωπίστηκε στις 19 Μαΐου 2023 με ένα πολύ σημαντικό ΦΕΚ, το οποίο αποτελεί θεμέλιο λίθο, καθώς δεν αφορά μόνο τους ογκολογικούς ασθενείς, αλλά αποτελεί μια ομπρέλα για όλα τα χρόνια νοσήματα, η οποία θα επιτρέψει σιγά σιγά σε εκατοντάδες ασθενείς να απολαμβάνουν αυτές τις κατ’ οίκον υπηρεσίες σε όλη τη χώρα. Τα οφέλη του προγράμματος αυτού είναι πολλαπλά. Σύμφωνα με δηλώσεις των ασθενών που έχουν συμμετάσχει έως τώρα, η θεραπεία στο σπίτι τούς άλλαξε τη ζωή. Πέρα από τα πρακτικά οφέλη, όπως εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος, αποφυγή των μετακινήσεων και της μεγάλης αναμονής στο νοσοκομείο και αποφυγή του κινδύνου συνωστισμού και μόλυνσης από μεταδοτικά νοσήματα, το πρόγραμμα παρέχει και πολλά ψυχολογικά οφέλη, καθώς οι ασθενείς αποφεύγουν το στενάχωρο νοσοκομειακό περιβάλλον, λαμβάνουν τη θεραπεία τους στο οικείο περιβάλλον του σπιτιού τους, καθώς και ηθική συμπαράσταση από το προσωπικό, ενώ τους δίνεται η ευκαιρία να επιλύσουν όλες τις απορίες τους. Ο κ. Νικολάου επισήμανε ότι στα προγράμματα αυτά θα πρέπει ασφαλώς να υπάρχει καλή ισορροπία ανάμεσα στην ποιότητα των υπηρεσιών και το κόστος και ολοκλήρωσε την ομιλία του αναφερόμενος σε αυτά που επιφυλάσσει το μέλλον για τον κλάδο της υγείας: ηλεκτρονική υγεία, mHealth (υπηρεσίες υγείας μέσω κινητού τηλεφώνου), τηλεϊατρική, τηλεπαρέμβαση, τηλεδιάγνωση, τεχνητή νοημοσύνη, δεδομένα πραγματικού κόσμου. Ως εκπρόσωπος των ογκολογικών ασθενών, η κ. Ζωή Γραμματόγλου αναφέρθηκε και αυτή με τη σειρά της σε μια συνεργασία που έχει αναπτύξει από το 2017 με το Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» για την κατ’ οίκον υποστήριξη των ογκολογικών ασθενών με κοινωνικό λειτουργό και ψυχολόγο. Η κ. Γραμματόγλου αναφέρθηκε στη συνέχεια στα πολλαπλά οφέλη του προγράμματος ΟΙΚΟΘΕΝ για τον ασθενή, όπως ποιοτική θεραπεία σε οικείο και φιλικό περιβάλλον και μείωση του χρόνου αναμονής και μετακίνησης, αλλά και στην εξοικονόμηση πόρων που επιτυγχάνεται —πόροι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε άλλα προγράμματα μέσα στο νοσοκομείο. Επισήμανε επίσης πως η υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων και σε άλλα νοσοκομεία θα οδηγήσει σε μια ολιστική αντιμετώπιση του ογκολογικού ασθενή, καθώς και σε εξοικονόμηση πόρων και χώρου στα νοσοκομεία. Δεδομένης της μεγάλης ταλαιπωρίας που υφίστανται σήμερα οι ογκολογικοί ασθενείς από την τεράστια αναμονή για τη λήψη της θεραπείας τους, η κ. Γραμματόγλου ολοκλήρωσε την παρέμβασή της εκφράζοντας την ελπίδα να επεκταθεί το πρόγραμμα ΟΙΚΟΘΕΝ και σε άλλα νοσοκομεία, να στελεχωθεί με περισσότερο προσωπικό και να δημιουργηθούν περισσότερες ομάδες που θα προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες. Εκ μέρους της εταιρείας Roche Hellas, η κ. Αγγελική Αγγέλη δήλωσε πως το πρόγραμμα ΟΙΚΟΘΕΝ είναι μια απόδειξη του οράματος της Roche, η οποία επιθυμεί να αποτελέσει έναν ουσιαστικό και πραγματικό επιστημονικό σύμμαχο για το σύστημα υγείας. Πέρα από τις θεραπευτικές και διαγνωστικές λύσεις που συνεχίζει να προσφέρει, είναι σημαντικό ενέργειες όπως το ΟΙΚΟΘΕΝ να αλλάζουν ουσιαστικά τη ζωή των ασθενών. Αυτό φυσικά απαιτεί στενότερη και ουσιαστική συνεργασία με όλους τους φορείς, έτσι ώστε να επιτευχθεί αποτελεσματικότερη διαχείριση της νόσου, για περισσότερους ασθενείς, ταχύτερα και με βιώσιμο κόστος. Όπως δήλωσε η κ. Αγγέλη, το ΟΙΚΟΘΕΝ άνοιξε νέους δρόμους που θεωρούνταν ανέφικτοι. Δεν είναι απλά ένας νέος τρόπος χορήγησης της θεραπείας, αλλά μια νέα υπηρεσία, και αποτελεί την απόδειξη ότι μια φαρμακευτική εταιρεία μπορεί να έχει ουσιαστικό ρόλο στην προσπάθεια βελτίωσης του συστήματος υγείας. Αυτήν τη στιγμή επωφελούνται περίπου 100 ασθενείς στον «Άγιο Σάββα», ενώ το πρόγραμμα τρέχει ήδη πάνω από έξι μήνες. Η έως τώρα εμπειρία αναδεικνύει την ανάγκη για επέκταση του ΟΙΚΟΘΕΝ τόσο σε περισσότερους ογκολογικούς ασθενείς και νοσοκομεία όσο και σε άλλες θεραπευτικές κατηγορίες. Η κ. Αγγέλη επισήμανε τέλος σε σχέση με τη δυνατότητα επέκτασης του ΟΙΚΟΘΕΝ προκειμένου να ωφελήσει περισσότερους ασθενείς, πως πρώτον, το νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» μπορεί να αποτελέσει κέντρο αριστείας, να εκπαιδεύσει άλλα κέντρα και να τα καθοδηγήσει στην έναρξη αντίστοιχων προγραμμάτων αξιοποιώντας τη μεγάλη εμπειρία από την προτυποποίηση που έγινε στον νοσοκομείο και την εξάμηνη εμπειρία με τους 100 ασθενείς. Κατά δεύτερον, υπάρχουν πόροι του RRF, οι οποίοι καλύπτουν ένα ευρύτερο πρόγραμμα, αυτό της νοσηλείας κατ’ οίκον στο οποίο περιλαμβάνεται και το ΟΙΚΟΘΕΝ, επομένως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της επέκτασης του προγράμματος. Αναφορικά με την επέκταση σε άλλες θεραπευτικές κατηγορίες, η κ. Αγγέλη πρόσθεσε ότι υπάρχει ήδη μια βάση για επέκταση στην πολλαπλή σκλήρυνση στο ΑΧΕΠΑ. Κλείνοντας, υποστήριξε ότι το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο και να εκσυγχρονίσει το πλαίσιο διενέργειας κλινικών μελετών και τον τρόπο διάθεσης και αποζημίωσης των καινοτόμων θεραπειών. Ως ειδικός σε θέματα οικονομικών της υγείας, ο κ. Κώστας Αθανασάκης δήλωσε ότι δεδομένων των εξελίξεων που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία χρόνια στον τρόπο χορήγησης των θεραπειών (από ενδοφλέβια χορήγηση σε υποδόρια) και τις οποίες είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει από κοντά, δεν εκπλήσσεται με την ανάπτυξη ενός προγράμματος όπως το ΟΙΚΟΘΕΝ. Εστίασε λοιπόν σε ένα άλλο σημείο, επισημαίνοντας ότι σήμερα το σύστημα υγείας ρίχνει το μεγαλύτερο βάρος στα νοσοκομεία και στα φάρμακα, ενώ δεν δίνει αντίστοιχη βαρύτητα στη μακροχρόνια φροντίδα, η οποία ως επί το πλείστον βαρύνει την οικογένεια. Έτσι, το σύστημα υγείας έχει σήμερα ελάχιστες δομές για να υποδεχτεί αυτό το οποίο επιφυλάσσει το δημογραφικό και επιδημιολογικό μέλλον. Οι τάσεις αυτές είναι τόσο ισχυρές που μπορούμε μόνο να προσπαθήσουμε να τις μετριάσουμε, αλλά δεν θα μπορέσουμε να τις αναστείλουμε. Αυτό σημαίνει ότι έρχεται ένα κύμα ανάγκης για υπηρεσίες υγείας, το οποίο με τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να καλυφθεί. Το σύστημα θα αναγκαστεί να επενδύσει στη μακροχρόνια φροντίδα και είτε θα πρέπει να φτιάξει δομές, δηλαδή να χτίσει νοσοκομεία μακροχρόνιας φροντίδας, είτε, ακόμα καλύτερα, θα πρέπει να βρει έξυπνους τρόπους να παρέχει αυτήν τη φροντίδα έξω από το νοσοκομείο, όπου αυτό είναι εφικτό. Ο κ. Αθανασάκης εξέφρασε την ελπίδα ότι η προσπάθεια αυτή θα ξεφύγει από τα στενά όρια ενός προγράμματος όπως το ΟΙΚΟΘΕΝ και ότι θα επεκταθεί σε μια σειρά από άλλα νοσήματα. Το ΟΙΚΟΘΕΝ θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα προς εφαρμογή και σε άλλες μορφές φροντίδας, για διάφορα χρόνια νοσήματα, όπως για παράδειγμα η καρδιακή ανεπάρκεια και τα άλλα καρδιαγγειακά νοσήματα. Έτσι, κατέληξε ο κ. Αθανασάκης, η σχετική συζήτηση είναι καίριας σημασίας και είναι μια συζήτηση που πρέπει να ξεκινήσει σήμερα και να συνεχιστεί αναφορικά με το σύστημα υγείας και τον τρόπο παροχής υπηρεσιών υγείας στο μέλλον. Στη συνέχεια έλαβε τον λόγο ο κ. Νικόλαος Γρηγοριάδης προκειμένου να μιλήσει για το μοντέλο του ΟΙΚΟΘΕΝ από την πλευρά της νευρολογίας και πιο συγκεκριμένα για την πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ). Όπως είπε ο κ. Γρηγοριάδης, η ΠΣ πλήττει σήμερα στην Ελλάδα πάνω από 21.000 ασθενείς, είναι η πλέον συχνή μη τραυματική αιτία νευρολογικής αναπηρίας σε νεαρούς ενήλικες, επηρεάζει τη γνωσιακή λειτουργία στο 40-70% των ασθενών, έχει μη προβλέψιμη πορεία και έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανεξαρτησία και στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Το όραμα του Κέντρου Πολλαπλής Σκλήρυνσης του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ για κατ’ οίκον θεραπεία των ασθενών με ΠΣ είναι: α) να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες θεραπείας στο σπίτι, έτσι ώστε περισσότεροι ασθενείς να αποκτήσουν πρόσβαση στην εξειδικευμένη θεραπεία για την ΠΣ, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής τους και προσφέροντας συστηματικά καινοτόμες ιατρικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, και β) να δημιουργήσει μια πλήρως ανεξάρτητη υπηρεσία με δυνατότητα επέκτασης σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας, έτσι ώστε να λειτουργήσει ως πρότυπο για την εφαρμογή της. Πρόσθεσε ότι το Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης έχει ήδη συνεργαστεί με την Ernst & Young, στο πλαίσιο υποστήριξης της Roche Hellas, για την προτυποποίηση της κατ’ οίκον χορήγησης των ενδονοσοκομειακά χορηγούμενων θεραπειών για την ΠΣ και ότι η σχετική μελέτη αποτελεί την πρώτη πλήρη και τεκμηριωμένη πανελλαδική μελέτη για τον σχεδιασμό της υπηρεσίας «Κατ’ οίκον θεραπείας ασθενών με ΠΣ». Αφού αναφέρθηκε συνοπτικά στα σημαντικά οφέλη του προγράμματος για τους ασθενείς, την κλινική και το ΕΣΥ, ο κ. Γρηγοριάδης δήλωσε ότι θεωρεί πως ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της υπηρεσίας αυτής θα επωφεληθούν περίπου 100 επιπλέον ασθενείς από το Κέντρο ΠΣ, καθώς η κατ’ οίκον χορήγηση θεραπειών θα ελευθερώσει θέσεις στο Κέντρο ΠΣ. Πρόσθεσε ότι η επιλογή των ασθενών για συμμετοχή στο πρόγραμμα θα γίνεται με βάση τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των ασθενών (κινητικά προβλήματα, έλλειψη συνοδού) και με γνώμονα τη διασφάλιση έγκαιρης πρόσβασης στη θεραπεία και ποιοτικών υπηρεσιών (γεωγραφικά κριτήρια, καταλληλότητα οικίας). Οι απαιτούμενοι πόροι για την υπηρεσία περιλαμβάνουν έναν νευρολόγο, έναν νοσηλευτή, οδηγό, υπεύθυνο υποστήριξης ασθενών και όχημα, ενώ το σύνολο των δαπανών για το πρώτο έτος εκτιμάται ότι ανέρχεται περίπου στα 160.000 ευρώ. Τέλος, από την προσπάθεια αυτή, θα προκύψουν διάφοροι δείκτες για την παρακολούθηση της υπηρεσίας: ποσοστό ολοκλήρωσης της θεραπείας, ικανοποίηση των ασθενών και του προσωπικού, χρόνος έως την πρώτη θεραπεία, κόστος ανά θεραπεία, χρόνος που δαπανάται ανά θεραπεία. Ο κ. Βασίλης Μπαλάνης, ως Διευθυντής του Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας Υγείας (Ο.ΔΙ.Π.Υ. Α.Ε.) έκανε την τελευταία παρέμβαση στη συζήτηση, σχολιάζοντας τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών φορέων στην περίπτωση του ΟΙΚΟΘΕΝ, από την ιδιωτική πρωτοβουλία της εταιρείας Roche, τη συμμετοχή ενός δημόσιου νοσοκομείου, ακόμα και τη σημαντική ατομική πρωτοβουλία του κ. Γρηγοριάδη στο κομμάτι της ΠΣ. Ανέφερε επίσης παραδείγματα άλλων πρωτοβουλιών κατ’ οίκον φροντίδας, πριν ακόμα την ύπαρξη θεσμικού πλαισίου. Σήμερα, ο ΟΔΙΠΥ είναι ο οργανισμός που για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας μπορεί να υποστηρίξει αυτού του είδους τα έργα, δήλωσε. Το «ΟΙΚΟΘΕΝ» έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα ΝΟΣΠΙ (Νοσοκομειακή Φροντίδα στο Σπίτι) το οποίο λειτουργεί πιλοτικά με τρία νοσοκομεία, τον Άγιο Σάββα στην Αθήνα για ογκολογικούς ασθενείς, το Ιπποκράτειο στη Θεσσαλονίκη για παιδιά και το ΠΑΓΝΗ στην Κρήτη για ενήλικες. Στο ΟΙΚΟΘΕΝ εντάσσονται ασθενείς με διαφορετικά νοσήματα, είπε ο κ. Μπαλάνης, και προβλέπεται το πρόγραμμα να διευρυνθεί και σε άλλα, ενώ στη συνέχεια περιέγραψε τις προϋποθέσεις ένταξης ασθενών με διάφορα χρόνια νοσήματα σε προγράμματα κατ’ οίκον φροντίδας˙ θα πρέπει να έχουν σταθερή κλινική εικόνα αλλά και να επιθυμούν να ενταχθούν. Οι ασθενείς αξιολογούν πολύ θετικά τις υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας σε αναφορές τους, και πρόκειται να εφαρμοστούν από τον ΟΔΙΠΥ δείκτες παρακολούθησης της ποιότητας της φροντίδας με ψηφιακά μέσα για να λαμβάνεται αξιολόγηση από τους ασθενείς. Επιπλέον θα τεθούν σε εφαρμογή κι άλλοι δείκτες για την αξιολόγηση και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών που αφορούν το σύστημα υγείας και τη διοίκηση. Ο κ. Μπαλάνης υπογράμμισε τη συμμετοχή της Ελλάδας, μέσω του ΟΔΙΠΥ, σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα που προάγουν την καινοτομία στο πεδίο της διασφάλισης ποιότητας της υγείας. Η κατεύθυνση είναι προς ένα πιο ανθρωποκεντρικό σύστημα υγείας, με σεβασμό στον πολίτη και στις ανάγκες του με ασφάλεια. Τόνισε, σε αυτό το σημείο, τα πολλά οφέλη της υπηρεσίας και ειδικότερα αυτό της προστασίας από τις λοιμώξεις, εφόσον οι ασθενείς μένουν μακριά από τα νοσοκομεία. Ο σχεδιασμός του ΟΔΙΠΥ στο συνολικό πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου προγράμματος, προβλέπει εκπαιδευτικά προγράμματα για επαγγελματίες υγείας αλλά και για τους φροντιστές των ασθενών, τη δημιουργία κέντρων αναφοράς για κάθε κατηγορία ασθενών στο πρόγραμμα πανελλαδικά, καθώς και ψηφιακού συστήματος παρακολούθησης των δεικτών στο νοσοκομείο και στο σπίτι. Το πιο σημαντικό είναι ότι θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο, κατέληξε. [gallery columns="5" link="file" ids="10019,10023,10020,10022,10018"] Read MoreΑνισότητες στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας: Αναζήτηση λύσεων και διαχείριση κρίσεων
Η συνεδρία που εξέτασε το θέμα των ανισοτήτων στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, έδωσε μία κοινωνιολογική και ανθρωπολογική προσέγγιση αλλά και την οπτική της κοινωνίας των πολιτών στο θέμα των ανισοτήτων στην υγεία.
Στο προεδρείο της συνεδρίας ήταν ο Γιώργος Κουλιεράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Πρώτος πήρε τον λόγο ο κ. Θεόδωρος Φούσκας, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, ο οποίος παρουσίασε το Ερευνητικό Έργο ARTEMIS με τίτλο «Από την υποδοχή, προς την έμφυλη ενδυνάμωση & την κοινωνική ένταξη των γυναικών προσφύγων, αιτουσών άσυλο & μεταναστριών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 στην Αθήνα» (From reception, to gender empowerment & social inclusion of female refugees, asylum seekers & immigrants during the COVID-19 pandemic in Athens). Το έργο υλοποιήθηκε από την ερευνητική ομάδα του Επιστημονικού Εργαστηρίου ΜΕΘΕΞΗ του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών και στοχεύει στη διερεύνηση της κοινωνικής ένταξης των γυναικών πολιτών τρίτων χωρών (ΠΤΧ) και της αντιμετώπισης περιστατικών έμφυλης βίας. Σκοπός του έργου ήταν η διερεύνηση των παραγόντων (π.χ. στάσεις & αντιλήψεις, ανεπαρκείς υποδομές/υπηρεσίες, άγνοια δικαιωμάτων, γλωσσικοί φραγμοί κ.λπ.) που εμποδίζουν γυναίκες πρόσφυγες, αιτούσες άσυλο & μετανάστριες στην πορεία τους προς την κοινωνική ένταξη, να αναφέρουν περιστατικά έμφυλης βίας και να αναζητήσουν στήριξη. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιήθηκε έρευνα πεδίου με τρεις ομάδες εστιασμένης συζήτησης με γυναίκες πρόσφυγες, αιτούσες άσυλο και μετανάστριες αναφορικά με τα εμπόδια κοινωνικής ένταξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και αντιμετώπισης περιστατικών έμφυλης βίας, με απώτερο στόχο την ενδυνάμωσή τους. Στη συνέχεια, η Νεφέλη Στουρνάρα, με τίτλο ομιλίας «Προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας: η περίπτωση MARNIE, μία συμμετοχικά ερευνητική δράση», παρουσίασε το πρόγραμμα MARNIE. Το έργο πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών και το Ελληνικό Φόρουμ για τους πρόσφυγες, και έχει ως στόχο να μελετήσει τις καθημερινές εμπειρίες μεταναστών αιτούντων άσυλο και προσφύγων σχετικά με την προσπάθεια τους να έρθουν σε επαφή με υπηρεσίες υγείας, εργασίας, υγείας, στέγασης κ.α. Η δράση ξεκίνησε το 2023 και έχει ως στόχο να καταγράψει μέσω συνεντεύξεων και focus groups τις εμπειρίες των πληθυσμών σε σχέση με την προσβασιμότητα, τις προκλήσεις, τα εμπόδια, τις διευκολύνσεις, τη γλωσσική παράμετρο, τις φυλετικές, έμφυλες διακρίσεις, που αντιμετωπίζουν στην επαφή τους με τις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας κατά την ενταξιακή τους πορεία. Το δεύτερο στάδιο της δράσης συμπεριλαμβάνει τη συμμετοχή του πληθυσμού με στόχο την κατασκευή και τη συν-διαμόρφωση εφαρμογής, η οποία θα απευθύνεται σε μεταναστευτικό πληθυσμό σχετικά με τη χρήση δημόσιων υπηρεσιών, τις προκλήσεις και τα εμπόδια που μπορούν εν δυνάμει να αντιμετωπίσουν οι ενδιαφερόμενοι. Η κ. Στουρνάρα τόνισε ότι οι μετακινούμενοι πληθυσμοί με τη βιωματική τους εμπειρία ως προς την πρόσβαση στις υπηρεσίες, συμβάλλουν στη βελτίωση της προσβασιμότητας. Η συμβολή τους αποτελεί κίνηση ενδυνάμωσης, αποδομώντας τις διακρίσεις και συνεισφέροντας κατά αυτό τον τρόπο στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών. Η Νίκη Συκαρά, Γενική Διευθύντρια της SAMS Ελλάς (Syrian American Medical Society), στην ομιλία της με τίτλο «Υγεία: γέφυρες με εύκαμπτους αρμούς», έδωσε μια συνολική εικόνα του έργου της οργάνωσης στην Ελλάδα, κάνοντας παράλληλα μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο έργο της οργάνωσης, ενώ αναφέρθηκε και στον χαρακτήρα της διεθνώς. Σε συνεργασία με το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και άλλες τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ, η SAMS Hellas παρέχει σταθερές και κινητές υπηρεσίες μαιευτικής, γυναικολογίας και παιδιατρικής σε όλη την περιοχή της Αττικής. Από την εκκίνηση της πρωτοβουλίας αυτής τον Σεπτέμβριο του 2020, η Κινητή Ιατρική Ομάδα SAMS (Mobile Medical Team - MMT) καταφέρνει να εξυπηρετεί περισσότερες και περισσότερους από 228 ασθενείς εβδομαδιαίως σε επτά περιοχές, σε ολόκληρη την περιοχή της Αττικής, καθώς και το 30% των προσφυγικών καταυλισμών σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένων των έκτακτων συνθηκών που δημιούργησε η COVID-19, η Κινητή Ιατρική Ομάδα (MMT) δραστηριοποιείται επίσης στον τομέα της εκπαίδευσης, πρόληψης και αντιμετώπισης της COVID-19, συνδυαστικά με την καθημερινή διανομή ειδών υγιεινής και προσωπικής προστασίας (PPE). Η παροχή βασικών εμβολιασμών στην πρώιμη παιδική ηλικία στους ευάλωτους πληθυσμούς πραγματοποιείται σε συνεχή επικοινωνία με το Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου εντός των Δομών Φιλοξενίας Προσφύγων/Μεταναστών. Τελευταία εισηγήτρια ήταν η Stephanie Mayell, υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο στον Καναδά, η οποία μίλησε για το θέμα των «Migrant agricultural workers and health care in Canada: Structural vulnerabilities and the need for reform». Η υποψήφια διδάκτωρ παρουσίασε την εθνογραφική της έρευνα με θέμα την υγεία των μεταναστών αγροτών γης στο Οντάριο και την Τζαμάικα από το 2014. Η διδακτορική της έρευνα διερευνά τις εμπειρίες των τζαμαϊκανών μεταναστών που εργάζονται σε αγροκτήματα, σχετικά με την υγεία και τους τραυματισμούς που μπορεί να προέλθουν από τις συνθήκες εργασίας. Τα δεδομένα ανέδειξαν την ευάλωτη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι εργάτες γης στον Καναδά. Η επιτόπια έρευνα της κ. Mayell ανέδειξε ότι η επισφάλεια χαρακτηρίζει την εργασιακή εμπειρία των εργατών γης. Επιπλέον, παρατήρησε ότι η προσβασιμότητα στην υγεία εξαρτάται από την ευχέρεια του εργοδότη να παρέχει στους εργάτες γης ιατρική κάλυψη αλλά και να τους εξασφαλίζει στέγαση και μεταφορικό μέσο στις περιπτώσεις που το χρειάζονται. Το θέμα των ψυχικών διαταραχών ήταν από τα πιο διαδεδομένα ευρήματα σε όλο το δείγμα, τονίζοντας την ευαλωτότητα των εργαζομένων. [gallery columns="4" link="file" ids="10000,10003,10001,10002,10004,10006,10005"] Read MoreΣ.Τ. Τι χρειάζεται για να διαμορφώσουμε μια ολοκληρωμένη πολιτική για την ψηφιακή υγεία;
Καθώς τα συστήματα υγείας μετεξελίσσονται και οι προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες, έχουμε εναποθέσει πολλές από τις ελπίδες μας στην ψηφιακή υγεία για να μπορέσουμε να έχουμε ένα ανθεκτικό και βιώσιμο εθνικό σύστημα υγείας, το οποίο να προσφέρει καλύτερη πρόσβαση, εμπειρία και ασφάλεια στους πολίτες.
Στην ιδιαίτερα επίκαιρη στρογγυλή τράπεζα, που διεξήχθη υπό την προεδρία του κ. Γιάννη Κωτσιόπουλου και της κ. Ελπίδας Φωτιάδου, παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν οι προκλήσεις, τα προαπαιτούμενα και τα έργα που πραγματοποιούνται για τη μετάβαση του τομέα υγείας της χώρας μας σε ψηφιακό περιβάλλον. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα έργα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας τρέχουν. Για να να μπορέσουμε ωστόσο να συνθέσουμε σιγά σιγά το παζλ της ψηφιακής υγείας και στη χώρα μας, χρειαζόμαστε εθνική στρατηγική, συμμετοχή και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, διαλειτουργικότητα, διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευση, παροχή κινήτρων για την υιοθέτηση λύσεων ψηφιακής υγείας και διάθεση χρηματοδότησης για την έρευνα, την ανάπτυξη και την υλοποίηση πρωτοβουλιών ψηφιακής υγείας, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά στην αξιοποίηση των δεδομένων τους και, φυσικά, αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας. Κλειδί, ωστόσο, για την επιτυχία του εγχειρήματος της μετάβασης του τομέα υγείας σε ένα ψηφιακό περιβάλλον αποτελεί το ανθρώπινο δυναμικό. Για να πετύχουμε, θα πρέπει να ενωθούμε όλοι μαζί, σε ένα οικοσύστημα αφοσιωμένο στον κοινό στόχο της υλοποίησης των έργων.Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. στην υπηρεσία του πολίτη
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. είναι ένα έργο ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που ξεκίνησε να υλοποιείται τον Αύγουστο του 2023, ανέφερε η Διευθύντρια Πληροφορικής του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. κ. Χριστίνα Γεωργακοπούλου. Βασικός στόχος του σημαντικού αυτού έργου είναι η δημιουργία ενός πλήρως σύγχρονου φορέα που θα αξιοποιεί τις προκλήσεις της εποχής με σκοπό να παρέχει σωστές και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας στους ασφαλισμένους του, ελέγχοντας τις δαπάνες του και ανταποκρινόμενος στις ανάγκες με τον πλέον πρόσφορο τρόπο, εξήγησε η ομιλήτρια, μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών και την αναβάθμιση των υφιστάμενων εφαρμογών του Οργανισμού. Παρουσιάζοντας τα κύρια σημεία του έργου, η κ. Γεωργακοπούλου υπογράμμισε ότι στόχος του ψηφιακού μετασχηματισμού του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. είναι η κατάργηση των έγχαρτων δικαιολογητικών και ο μηδενισμός των ενστάσεων, μέσω των real-time ελέγχων όχι μόνο στην κλειστή περίθαλψη αλλά σε όλες τις πράξεις, προκειμένου να μειωθεί το διοικητικό και διαχειριστικό κόστος που επιβαρύνει τον φορέα. Στόχος των real-time ελέγχων είναι οι ιατρικές πράξεις που θα υποβάλλονται στην αποζημίωση να είναι προεγκεκριμένες και να μην απαιτείται πλέον διενέργεια ιατρικού ελέγχου στην υποβολή, γεγονός που θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και θα διασφαλίσει στους παρόχους ότι θα αποζημιώνονται για τις πράξεις που διενεργούν και κυρίως στους ασφαλισμένους ότι θα λαμβάνουν την υπηρεσία που πρέπει. Στο πλαίσιο του ελέγχου των δαπανών και της παραβατικότητας, συνέχισε η ομιλήτρια, ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. θα έχει πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθεί τον προϋπολογισμό του σε πραγματικό χρόνο, μέσα από την εγκατάσταση ενός νέου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος οικονομικής διαχείρισης & εκκαθάρισης, με διαρκή εναρμόνιση φυσικά με το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο. Επιπλέον, τμήμα του ψηφιακού μετασχηματισμού του Οργανισμού θα είναι και η εγκατάσταση ενός συστήματος επεξεργασίας δεδομένων με τεχνικές analytics, μηχανικής μάθησης και επιχειρηματικής ευφυίας, με στόχο την αξιοποίηση των δεδομένων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων, καθώς και η πλατφόρμα διεπαφών με τρίτα συστήματα (service bus), ένα σύστημα επικοινωνίας δηλαδή μεταξύ συστημάτων που θα επιτρέπει την ανταλλαγή μηνυμάτων ή δεδομένων, καθιστώντας δυνατή τη διαλειτουργικότητα και τον συντονισμό των συστημάτων ακόμα κι αν χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνολογίες ή υπηρεσίες. Η υλοποίηση του έργου του ψηφιακού μετασχηματισμού αποτελεί για τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ένα εργαλείο για τη μετατροπή του σε στρατηγικό πυλώνα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, υπογράμμισε η κ. Γεωργακοπούλου. Μέσα από την εφαρμογή των real time ελέγχων, αλλά και των τεχνικών analytics, μηχανικής μάθησης και επιχειρηματικής ευφυίας, ο Οργανισμός επιδιώκει εξορθολογισμό των δαπανών υγείας, κατανομή των εθνικών πόρων ανάλογα με τις ανάγκες υγείας και εντοπισμό μοντέλων παραβατικής συμπεριφοράς. Προτεραιότητα φυσικά παραμένει η διαρκής βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, προς όφελος της ασφάλειας, της ποιότητας και της ισότιμης πρόσβασης. Ασφαλώς οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες από μόνες τους δεν εγγυώνται την ουσιαστική προώθηση της πολιτικής συμμετοχής και της μεταρρυθμιστικής κουλτούρας, ολοκλήρωσε την ομιλία της η Διευθύντρια Πληροφορικής του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Απαιτείται το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, πολιτική στήριξη και παρέμβαση, καθώς και η κατάλληλη αλληλεπίδραση με όλους τους εμπλεκόμενους μέσα σε ένα πλαίσιο διαφάνειας, απλοποίησης διοικητικών διαδικασιών και προσβασιμότητας, ώστε το εργαλείο συτό να μην οδηγήσει απλά στην ψηφιοποίηση της γραφειοκρατίας, αλλά να αξιοποιηθεί στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την ψηφιακή υγεία.Προκλήσεις και προαπαιτούμενα για την ψηφιακή υγεία στην Ελλάδα
Ελπίδα όλων μας, ξεκίνησε την ομιλία του ο κ. Χαράλαμπος Καρανίκας, είναι ότι η ψηφιακή υγεία θα γίνει κάποια στιγμή πραγματικότητα και το σύστημα θα λειτουργεί κατά τρόπο που θα επιτρέπει τα δεδομένα κάθε ασθενή να ακολουθούν τον ασθενή, ο επαγγελματίας υγείας να έχει πρόσβαση στα δεδομένα που χρειάζεται οποιαδήποτε στιγμή για να μπορεί να κάνει τη δουλειά του και οι φορείς χάραξης πολιτικής να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που απαιτούνται ώστε να χαράσσουν evidence-based πολιτικές που θα βασίζονται στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού. Ο χώρος της υγείας έχει ασφαλώς τις δικές του προκλήσεις και ιδιαιτερότητες, επισήμανε ο καθηγητής, τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε προκειμένου να είμαστε σε θέση να σχεδιάζουμε καλύτερα, να προκηρύσσουμε καλύτερα τα έργα, αλλά και να μπορούμε να συντηρούμε τα έργα που προκηρύσσουμε και να τα διατηρούμε βιώσιμα και παραγωγικά. Η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την ψηφιακή υγεία έχει πολλές συνιστώσες, συνέχισε ο κ. Καρανίκας. Απαιτείται οπωσδήποτε η συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων μερών, των επαγγελματιών υγείας, των ασθενών, των φροντιστών και των ομάδων υποστήριξης ασθενών, των οποίων θα πρέπει να αφουγκραστούμε τις ανησυχίες και τις ανάγκες την ώρα που σχεδιάζεται το σύστημα και όχι εκ των υστέρων, προκειμένου να προκηρύξουμε σωστά τα έργα. Δεν μπορούμε να προμηθευόμαστε πρώτα το σύστημα και να βλέπουμε μετά τι χρειάζεται, τόνισε ο ομιλητής. Πολύ σημαντικό, επίσης, είναι να υπάρχει μία στρατηγική και ένα πλαίσιο διακυβέρνησης της ηλεκτρονικής υγείας, συμπλήρωσε, αλλά και διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφορετικών συστημάτων πληροφοριών υγείας, η οποία απουσιάζει από τη χώρα μας. Άλλα βασικά στοιχεία που απαιτούνται, συνέχισε ο κ. Καρανίκας, είναι διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευση και κατάρτιση, παροχή κινήτρων στους οργανισμούς και τους επαγγελματίες υγείας για την υιοθέτηση λύσεων ψηφιακής υγείας και διάθεση χρηματοδότησης για την έρευνα, την ανάπτυξη και την υλοποίηση πρωτοβουλιών ψηφιακής υγείας, επικοινωνία με το κοινό και ευαισθητοποίησή του κυρίως όσον αφορά στην αξιοποίηση των δεδομένων τους και, φυσικά, διεθνής συνεργασία, αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας και προσαρμογή της στα ελληνικά δεδομένα. Σήμερα, διαθέτουμε πληθώρα δεδομένων τα οποία μπορούμε να επεξεργαστούμε και να αξιοποιήσουμε, τόνισε ο καθηγητής, επομένως θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις υπάρχουσες προκλήσεις προκειμένου να μπορέσουν να απελευθερωθούν και να λειτουργήσουν προς όφελός μας. Το θετικό είναι πως η αρχή έχει γίνει, πρόσθεσε, καθώς το 2020-2021 το Υπουργείο Υγείας πραγματοποίησε μια διαβούλευση στην οποία συμμετείχε ένα σύνολο εμπλεκόμενων φορέων στον χώρο της υγείας, καταλήγοντας σε μία πρόταση για το Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας για την Ηλεκτρονική Υγεία (NeHIF). Θα πρέπει, επίσης, να εκμεταλλευόμαστε τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες τόσο για την πρωτογενή όσο και για τη δευτερογενή χρήση των δεδομένων υγείας, συμπλήρωσε ο ομιλητής, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις δημόσιες συμβάσεις καινοτομίας. Ασφαλώς, η τεχνολογία δεν λύνει το πρόβλημα εξ ολοκλήρου, ανέφερε συνοψίζοντας ο κ. Καρανίκας. Θα πρέπει να εργαστούμε για τον ελληνικό χώρο δεδομένων για την υγεία αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και τα δεδομένα υγείας που βρίσκονται στον ιδιωτικό τομέα, καθώς το 60% των δαπανών υγείας στη χώρα μας είναι εκτός του δημόσιου συστήματος υγείας, και τα δεδομένα θα πρέπει να γίνουν περισσότερο διαθέσιμα. Χρειαζόμαστε νομοθετικές παρεμβάσεις για την ηλεκτρονική υγεία, διαλειτουργικότητα, κίνητρα, νέα μοντέλα χρηματοδότησης και βιωσιμότητας του συστήματος, πιστοποίηση των εφαρμογών και τέλος, ένα οδικό χάρτη υλοποίησης των σεναρίων χρήσης για τη διαλειτουργικότητα.Εκπαίδευση & ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού
Η τεχνολογία ουσιαστικά όπου εφαρμόζεται πάντα αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού, ανέφερε ο κ. Παναγιώτης Μπαμίδης. Τα τελευταία χρόνια, γίνεται μία προσπάθεια, με βάση τεχνολογικά προγράμματα και τεχνολογικές καινοτομίες, να αλλάξει και η ιατρική εκπαίδευση, με στόχο οι μελλοντικοί ιατροί να είναι εμπνευσμένοι ηγέτες στον χώρο και να απολαμβάνουν τον σεβασμό της κοινωνίας. Η επένδυση που ξεκίνησε το 2009 στην εκπαίδευση των νέων επαγγελματιών υγείας έχει συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ευρύτερου και καλύτερου πλαισίου όσον αφορά στην τεχνολογική καινοτομία στην ιατρική εκπαίδευση, εξήγησε ο καθηγητής, φέρνοντας ως παράδειγμα τη χρήση στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. της μεικτής πραγματικότητας στη διδασκαλία μέρους της ύλης ως ενός τρόπου ενίσχυσης των γνώσεων των φοιτητών, καθώς και την εισαγωγή «δωματίων διαφυγής», μέσω των οποίων παρέχεται ιατρική εκπαίδευση με βάση την εμπειρική μάθηση με σενάρια. Επιπλέον, συμπλήρωσε ο κ. Μπαμίδης, υπάρχουν τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που χρηματοδοτούνται από το Erasmus+, όπως το FOR 21, που έχει στόχο να εκπαιδεύσει τον ιατρό του μέλλοντος σε δεξιότητες επικεντρωμένης στον ασθενή επικοινωνίας, και το SimS που έχει στόχο την εκπαίδευση στην επείγουσα φροντίδα με βάση την προσομοίωση και το σενάριο. Ασφαλώς, το ευρύ κοινό χρειάζεται επίσης εκπαίδευση, ως σημαντικός εμπλεκόμενος φορέας στην ψηφιακή υγεία, αφού οι ασθενείς είναι που προσφέρουν ουσιαστικά πρόσβαση στα δεδομένα τους, επισήμανε ο ομιλητής. Έτσι, εδώ και έναν χρόνο λειτουργεί μία μεγάλη ανοιχτή πλατφόρμα, το OpenLearn4Health, που προσφέρει ακαδημαϊκά διαδικτυακά μαθήματα για το ευρύ κοινό, το οποίο ήδη από την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας του έχει τύχει σημαντικής αποδοχής. Το Α.Π.Θ., σε μία προσπάθεια να συμβάλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό στην υγεία, συνέχισε ο κ. Μπαμίδης, σχεδιάζει σε συνεργασία με 3 ακόμη ευρωπαϊκά πανεπιστήμια το ManagiDiTH (Managing Digital Transformation in the Health Sector), ένα κοινό μεταπτυχιακό πρόγραμμα το οποίο θα προσφέρουν από τον Σεπτέμβριο του 2024 έως το τέλος του 2026. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με σημαντικά πλεονεκτήματα, καθώς θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που υπάρχουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό του τομέα της υγείας και να καλλιεργήσει πρακτικές δεξιότητες, με έμφαση στη συνεργασία και τη συμμετοχή και με χρήση εξατομικευμένης και ευέλικτης μάθησης. Στόχος είναι η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού για τη διαχείριση του ψηφιακού μετασχηματισμού στη χώρα μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, υπογράμμισε ο ομιλητής, απευθύνοντας ανοιχτή πρόσκληση για συμμετοχή στο πρόγραμμα προς όλους τους φορείς. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα, σχολίασε ο κ. Κωτσιόπουλος, καθώς η τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα και η επιτυχία του εγχειρήματος της μετάβασης του τομέα υγείας σε ένα ψηφιακό περιβάλλον εξαρτάται πρώτα απ’ όλα από το ανθρώπινο δυναμικό.European Health Data Space & διαλειτουργικότητα
Το ανθρώπινο δυναμικό είναι σαφώς ο σημαντικότερος παράγοντας για την επιτυχή διαχείριση του ψηφιακού μετασχηματισμού, συμφώνησε ο κ. Αλέξανδρος Μπέρλερ, ειδικά σήμερα που οι εξελίξεις δείχνουν ότι το τοπίο για τη ρύθμιση της χρήσης των δεδομένων υγείας σύντομα θα αλλάξει. Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων Υγείας είναι καθ’ οδόν, εξήγησε ο ομιλητής, καθώς το τελικό κείμενο αναμένεται να υποβληθεί στο ευρωκοινοβούλιο προς ψήφιση τον Μάρτιο 2024, που σημαίνει ότι τα κράτη μέλη θα έχουν στη συνέχεια περίπου 18 μήνες για να το εφαρμόσουν στο δικό τους εθνικό πλαίσιο. Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων Υγείας, ένα οικοσύστημα υγείας με σαφείς κανόνες, κοινά πρότυπα, πρακτικές και υποδομές, καθώς και πλαίσιο διακυβέρνησης, προσπαθεί να ρυθμίσει διάφορα ζητήματα, τόσο όσον αφορά στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή χρήση των δεδομένων υγείας. Στην πρώτη περίπτωση, βασική επιδίωξη είναι να αποκτήσουμε δομημένα δεδομένα με την υιοθέτηση ενός κοινού μορφότυπου ηλεκτρονικού φακέλου υγείας, μια προσπάθεια στην οποία η Η.ΔΙ.Κ.Α. συμμετέχει πολύ ενεργά. Ο ευρωπαϊκός μορφότυπος είναι ουσιαστικά ένα σετ εγγράφων που κωδικοποιούνται με έναν ενιαίο τρόπο με βάση διεθνή πρότυπα και διεθνείς κωδικοποιήσεις, εξήγησε ο κ. Μπέρλερ. Επίσης αναγκαία, συμπλήρωσε, πέρα από τη δημιουργία κανόνων για τη χρήση των δεδομένων -δομημένων και μη- των ασθενών, είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου πιστοποίησης των εφαρμογών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να δημιουργηθεί η ευρωπαϊκή αγορά συστημάτων ψηφιακής υγείας, αλλά και η δημιουργία μίας Εθνικής Αρχής Ψηφιακής Υγείας για τη δευτερογενή κυρίως χρήση των δεδομένων. Αναφερόμενος στο κοινό πανευρωπαϊκό έργο στο οποίο συμμετέχει το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με την Η.ΔΙ.Κ.Α. και την 3η Υγειονομική Περιφέρεια και το οποίο θα προτείνει τις κοινές προδιαγραφές που θα πρέπει να ενσωματωθούν στο ρυθμιστικό πλαίσιο κάθε χώρας προκειμένου να ενταχθούν προς υλοποίηση στα διάφορα εθνικά συστήματα, ο ομιλητής παρατήρησε ότι η Η.ΔΙ.Κ.Α. έχει πολύ κεντρικό ρόλο, καθώς αρμοδιότητά της είναι να προτείνει τους κανόνες για την πιστοποίηση και την τυποποίηση των εφαρμογών ηλεκτρονικού φακέλου. Η λογική είναι να δημιουργηθεί μία Ευρωπαϊκή Ένωση στον χώρο της υγείας, ανέφερε ο κ. Μπέρλερ, με το όραμα μέχρι το 2030 όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες να διαθέτουν ηλεκτρονικό φάκελο υγείας. Απαραίτητη ασφαλώς προϋπόθεση για να μπορέσουμε να έχουμε μια ολοκληρωμένη πολιτική για την ψηφιακή υγεία είναι ασφαλώς η διαμόρφωση ψηφιακής στρατηγικής, ενός θεσμικού πλαισίου διακυβέρνησης, επισήμανε ο κ. Μπέρλερ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης, υπογράμμισε, αφενός ότι για την επιτυχή υλοποίηση των έργων χρειάζονται άνθρωποι, η εκπαίδευση των οποίων θα πρέπει να σχεδιασθεί εξαρχής, αφετέρου ότι τα έργα δεν είναι ανεξάρτητα, πρέπει να έχουν κοινούς κανόνες και κατευθύνσεις. Επομένως, απαιτείται άμεση αξιοποίηση του Πλαισίου Διαλειτουργικότητας, αξιοποίηση των διεθνών προτύπων, συμμόρφωση στον Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων Υγείας, κοινή αρχιτεκτονική διαλειτουργικότητας και προφανώς κοινές κωδικοποιήσεις ώστε να μπορούν να διαμοιράζονται τα δεδομένα. Η μεθοδολογία του Πλαισίου Διαλειτουργικότητας, συνέχισε ο ομιλητής, βασίζεται σε σενάρια χρήσης, βάζοντάς μας στη λογική να σχεδιάζουμε με βάση τις ανάγκες που έχουμε και να προσπαθούμε να λύνουμε πραγματικά προβλήματα, αντί να κάνουμε οριζόντιες δράσεις. Ως κεντρικό του πυρήνα έχει προφανώς τις προδιαγραφές διαλειτουργικότητας, οι οποίες πρέπει να είναι κοινές σε όλα τα έργα και να δοκιμαστούν σε διάφορα επίπεδα, ώστε να μπορέσουμε να συνθέσουμε σιγά σιγά το παζλ που αποτελεί η υλοποίηση της ψηφιακής υγείας στη χώρα μας. Ασφαλώς έχουμε πολλά να κάνουμε, ανέφερε ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Μπέρλερ, το πρώτο βήμα ωστόσο είναι να δημιουργήσουμε ένα οικοσύστημα όπου θα ενωθούμε όλοι μαζί στον κοινό στόχο και θα φτιάξουμε ομάδες εργασίας για τη σταδιακή επιτυχή υλοποίηση των έργων. [gallery link="file" ids="9990,9991,9992,9993,9994,9995"] Read MoreΣ.Τ. Μείζονα Χρόνια Νοσήματα ΙΙ: Η παχυσαρκία ως ανερχόμενη απειλή
Η δεύτερη συνεδρία για τα μείζονα χρόνια νοσήματα αφιερώθηκε στην παχυσαρκία, η οποία χαρακτηρίζεται σήμερα ως ανερχόμενη απειλή, με διαστάσεις πανδημίας σε όλο τον κόσμο, όπως είπε ο κ. Νικόλαος Τεντολούρης, ο ένας από τους προεδρεύοντες της στρογγυλής τράπεζας μαζί με τον κ. Γιάννη Μανιό.
Το 30% των ενηλίκων είναι παχύσαρκοι, ενώ 35% είναι υπέρβαροι, και συνολικά 65% του πληθυσμού της χώρας μας είναι υπέρβαροι/παχύσαρκοι, είπε ο κ. Τεντολούρης, στοιχεία ικανά ώστε η πολιτεία να περιλάβει στα προγράμματα ανάπτυξης και σταθερότητας και να φροντίσει τη χρηματοδότηση της πρόληψης, της αντιμετώπισης και της θεραπείας της παχυσαρκίας. Παράλληλα, επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι 10-12% παιδιών κι εφήβων είναι υπέρβαρα/παχύσαρκα στη χώρα μας, δηλαδή έχουμε τα πιο παχύσαρκα παιδιά της Ευρώπης. Τον λόγο πήρε στη συνέχεια ο πρώτος ομιλητής κ. Κώστας Αθανασάκης για να μιλήσει για τις οικονομικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας. Πιστεύαμε ότι τα χρόνια νοσήματα θεωρούνταν προβλήματα του μέλλοντος, είπε, αλλά σήμερα διαπιστώνουμε ότι είναι πλέον πρόβλημα του παρόντος. Πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγινε συζήτηση σχετικά με τις πολιτικές που μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στη διαχείριση του ζητήματος των χρονίων νοσημάτων στον πληθυσμό. Σήμερα, αυτό που απειλεί τα δημόσια συστήματα υγείας είναι η συνδυασμένη δημογραφική και επιδημιολογική μεταβολή, δηλαδή η μεταβολή στον επιπολασμό των χρονίων νοσημάτων σε συνδυασμό με τη μεταβολή στο μίγμα του πληθυσμού. Η ηλικία από μόνη της δεν είναι προγνωστικός παράγοντας για τις νοσηρότητες, συνέχισε ο κ. Αθανασάκης, αλλά στερεί πόρους και εισφορές στο σύστημα υγείας. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η διαχείριση των χρονίων νοσημάτων, τα οποία ευθύνονται για το 90% των θανάτων, για το 80% του φορτίου νοσηρότητας και για το 80% της δαπάνης υγείας και κυρίως για το θέμα του επιπολασμού των νοσηροτήτων και της πολυνοσηρότητας. Η τελευταία δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα των μεγάλων ηλικιών πια, αλλά εμφανίζεται σε μικρότερες ηλικίες. Για παράδειγμα στη χώρα μας, ένας άνδρας 50 ετών έχει 36% πιθανότητα να πάσχει από κάποιο διαγνωσμένο χρόνιο νόσημα, ενώ η πιθανότητα να πρόκειται για καρδιαγγειακό ζήτημα είναι 25%, 30% μεταβολικό νόσημα και 17% ορθοπεδική διαγνωσμένη πάθηση. Ο κ. Αθανασάκης επισήμανε πως στη χώρα μας μετά από μια 10ετία κρίσης και την πανδημία, το 37% καπνίζει περισσότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα, και το 76% αυτών είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι. «Αυτό είναι το ζήτημα που καλούνται τα συστήματα υγείας να διαχειριστούν τα επόμενα χρόνια. Αυτή είναι η νοσηρότητα του μέλλοντος, η παχυσαρκία, που συζητείται σήμερα εδώ», τόνισε. Είναι γεγονός πως όλα τα νοσήματα που φέρουν ισχυρό νοσολογικό φορτίο, έχουν ανάλογο οικονομικό φορτίο. Υπολογίζουμε, είπε ο κ. Αθανασάκης, ότι τα επόμενα χρόνια θα χάνεται περίπου το 2,5% του ΑΕΠ λόγω υπερβολικού σωματικού βάρους, ήτοι 5 δισεκατομμύρια από το ΑΕΠ. Αυτό είναι το οικονομικό φορτίο στην κοινωνία με τη μορφή είτε άμεσου είτε έμμεσου κόστους και επιβεβαιώνει ότι ένα νόσημα σαν την παχυσαρκία που εμπλέκεται σε τόσες κατηγορίες ασθενειών, επιφέρει μεγάλο οικονομικό βάρος στην κοινωνία. Στη συνέχεια ο κ. Αθανασάκης αναφέρθηκε αναλυτικά στα αποτελέσματα μελέτης μικροκοστολόγησης, με θέμα την «Οικονομική επιβάρυνση της Παχυσαρκίας σε 4 χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης», η οποία παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο 2023. Σκοπός της μελέτης είναι να δείξει την εκτίμηση κόστους του οικονομικού βάρους της παχυσαρκίας σε μία σειρά από σχετιζόμενες επιπλοκές, σε 4 χώρες (Τσεχία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ρουμανία) με καταγεγραμμένο έντονο πρόβλημα παχυσαρκίας. Τα νούμερα, συνέχισε ο κ. Αθανασάκης, καθορίζουν τη συζήτηση και παρέχουν ασφαλή επιχειρήματα προκειμένου να δοθεί ώθηση στις πολιτικές ενάντια στην παχυσαρκία. Εκτιμήθηκαν 9 συνοσηρότητες ανά χώρα: στηθάγχη, άσθμα, κολπική μαρμαρυγή, χρόνια νεφρική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, οστεοαρθρίτιδα, υπνική άπνοια και διαβήτης τύπου ΙΙ. Επιβεβαιώθηκε ότι η παχυσαρκία και οι συννοσηρότητες αυτής συντελούν σε σημαντική οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας των χωρών της μελέτης. Σε όρους χρήσης πόρων, η Ελλάδα εμφανίζεται με τη μεγαλύτερη κλίμακα κόστους, λόγω των τιμών και άλλων αιτιών. Τέλος, ο κ Αθανασάκης είπε ότι αυτά τα κόστη αποτελούν ταυτόχρονα και ευκαιρίες, γιατί εφαρμόζοντας πολιτικές αντιμετώπισης της παχυσαρκίας, σε όποιο βαθμό κι αν επιτύχουν, εξοικονομούνται πόροι που το σύστημα υγείας μπορεί να χρησιμοποιήσει σε άλλες δράσεις. Επίσης, γλυτώνουμε την αύξηση της καμπύλης της νοσηρότητας και του οικονομικού φορτίου και αποδεικνύεται ότι τέτοιου είδους πολιτικές είναι που χρειάζεται το σύστημα υγείας για να εφαρμοστούν στο μέλλον. Στην ομιλία του με θέμα «Παχυσαρκία ως νόσος: επιπτώσεις στο σύστημα υγείας» ο κ. Ευθύμιος Καπάνταης μίλησε για την παχυσαρκία ως νόσο, όπως την κατέταξε το 1998 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το επανέλαβε το 2021, καθώς -ακόμη και σήμερα- οι περισσότεροι άνθρωποι συμπεριλαμβανομένων των ιατρών και των επαγγελματιών υγείας, τη θεωρούν σωματικό χαρακτηριστικό όπως το «ψηλός / κοντός». Η παχυσαρκία όμως, είναι μια πολυσυστημική νόσος που προσβάλλει πολλά όργανα ή και συστήματα του σώματος, δημιουργώντας πολλά προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων τα εγκεφαλικά και 13 τύποι καρκίνου. Ο κ. Καπάνταης ανέφερε ως παράδειγμα έναν άνδρα με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) >35, o οποίος σε σχέση με έναν άνδρα με ΔΜΣ<23, δηλαδή με φυσιολογικό βάρος, έχει 42 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσει διαβήτη τύπου ΙΙ, ενώ αντιστοίχως οι γυναίκες έχουν 93 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τύπου ΙΙ. Σε άλλες νοσηρότητες, όπως η υπέρταση και η υπερλιπιδαιμία, ισχύουν παρομοίως ανάλογα ποσοστά κινδύνου εμφάνισης των νοσημάτων αυτών σε έναν παχύσαρκο συγκριτικά με κάποιον με φυσιολογικό βάρος. Μεγάλη μελέτη, συνέχισε ο κ Καπάνταης, σε 1,5 εκατομμύρια άτομα καυκάσιας φυλής έδειξε μεταξύ άλλων ότι η παχυσαρκία αυξάνει τη θνητότητα και στα δύο φύλα, ενώ τα άτομα με φυσιολογικό βάρος κέρδισαν πολλά χρόνια ζωής. Ο επιπολασμός των συννοσηροτήτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία είναι παντού μεγαλύτερος στα άτομα με ΔΜΣ>35. Επίσης, συγκρινόμενα με άτομα με φυσιολογικό βάρος, τα άτομα αυτά έχουν μεγαλύτερο αριθμό ασθενειών, περισσότερες ημέρες νοσηλείας και μεγαλύτερο αριθμό επισκέψεων στις δομές του συστήματος υγείας. Συμπερασματικά, είπε ο κ. Καπάνταης, το επιπρόσθετο κόστος των παθήσεων λόγω της παχυσαρκίας αυξάνεται ανάλογα με τον ΔΜΣ. Σωρευτικά αυξημένη είναι κατά 68% η φαρμακευτική δαπάνη, 34% η περίθαλψη και 26% το εξωνοσοκομειακό κόστος. Κάθε κλινική που δέχεται άτομα με παχυσαρκία αντιμετωπίζει επιπλέον κόστη για τον αναγκαίο εξοπλισμό της σε ειδικές καρέκλες, κρεβάτια νοσηλείας, όργανα μέτρησης κλπ., ενώ απαιτείται ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Το άμεσο κόστος της παχυσαρκίας στην υγεία εμφανίζεται ως 32%, όμως πρόκειται για την κορυφή του παγόβουνου, επισήμανε ο ομιλητής, καθώς κρύβεται το 68% ως κόστος λόγω του πρόωρου θανάτου των ατόμων. Στη χώρα μας το κόστος της παχυσαρκίας υπολογίστηκε σε 4,3 δισεκατομμύρια, δηλαδή δύο φορές ο ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν οι πολίτες. Καθώς η εξέλιξη της νόσου δείχνει να είναι ισχυρά αυξητική, είπε κλείνοντας ο κ. Καπάνταης, πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, με τη συμμετοχή των ιατρών, των επαγγελματιών υγείας και των κοινωνικών φορέων˙ επιπλέον, στόχο πρέπει να αποτελέσει και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, αλλά και της πολιτείας ώστε η να παρακινηθεί και να ληφθούν μέτρα προς στην κατεύθυνση της πρωτογενούς, της δευτερογενούς και της τριτογενούς πρόληψης της παχυσαρκίας. Ακολούθως, η κ. Ανδρομάχη Βρυωνίδου μίλησε για τις πολιτικές και τους τρόπους αντιμετώπισης της ανερχόμενης απειλής της παχυσαρκίας, καθώς η νόσος αποτελεί κίνδυνο κατάρρευσης του συστήματος υγείας. Οι αριθμοί για την παχυσαρκία ενηλίκων, παιδιών και εφήβων είναι εξαιρετικά υψηλοί, οδηγώντας στο συμπέρασμα πως είναι ανάγκη να ληφθούν μέτρα και με απαραίτητη προϋπόθεση τον συντονισμό όλων των φορέων και την ανάπτυξη διατομεακού, διεπιστημονικού και πολυεπίπεδου προγράμματος που θα οδηγήσει:- Στην αναγνώριση της παχυσαρκίας ως χρόνιο νόσημα, νομοθετικά αλλά και ουσιαστικά από την πολιτεία, από τους επαγγελματίες υγείας και την κοινωνία
- Στην πρόληψη της παχυσαρκίας ξεκινώντας από τα παιδιά, τις νέες γυναίκες, πριν και μετά την κύηση και στην προεμμηνόπαυση
- Στη διαχείριση της παχυσαρκίας στην πρωτοβάθμια βαθμίδα υγείας, την αναγνώριση και αντιμετώπισή της από διεπιστημονική ομάδα με παιδίατρο, γυναικολόγο, ψυχίατρο, διατροφολόγο και
- Στην ολιστική προσέγγισή της για την ορθή διάγνωση και διαχείριση.